Schuldgevoel is wat je voelt als je iets verkeerd hebt gedaan tegenover iemand en je weet het. Schuldgevoel is bedoeld om je te motiveren de schade te herstellen die je hebt toegebracht aan een belangrijke relatie. Het is nauw verwant aan het gevoel van schaamte, maar is niet noodzakelijkerwijs verwant aan het gevoel van wie je bent.
In tegenstelling tot schaamte zorgt schuld er niet voor dat je je wilt verstoppen of verdwijnen, maar juist dat je de ander benadert om te herstellen, spijt te tonen, je excuses aan te bieden of de ander te helpen. Schuldgevoel heeft eerder te maken met het behouden of herstellen van de relatie met de ander. Als je je excuses gaat aanbieden aan iemand die je gekwetst hebt, is het daarom belangrijk dat je daadwerkelijk oprecht berouw toont, zonder al te veel voorbehouden te maken of rationalisaties te geven. Dit maakt de kans groter dat de ander je kan vergeven. Als je meer wilt lezen over hoe je je op een goede manier kunt verontschuldigen, klik dan hier.
Schuldgevoel is een heel gewoon secundaire emotie. Veel mensen voelen zich schuldig over hun emotionele reacties. Een veel voorkomend verschijnsel is dat je je schuldig voelt nadat je boos op iemand bent geweest. Je kunt je secundair schuldig voelen omdat je boos was op iemand, zelfs als je niets verkeerd hebt gedaan. Je kunt je ook buitensporig secundair schuldig voelen als je bang bent dat iemand die belangrijk voor je is je gaat verlaten.
Overmatige schuldgevoelens kunnen problematisch zijn en zorgen ervoor dat je jezelf en je behoeften opzij zet, zelfs als je dat niet zou moeten doen. Dit gebeurt meestal als je op verschillende manieren te horen hebt gekregen dat de gevoelens en behoeften van anderen belangrijker zijn dan die van jezelf. Een belangrijk tegengif voor problematisch schuldgevoel is assertieve woede gebruiken om op te komen voor wat belangrijk voor je is. Dit is wat wij noemen emoties veranderen met emotie..