We hebben allemaal een innerlijke criticus die op onze schouder zit, klaar om ons te laten weten wanneer we fouten maken, wanneer we niet voldoen aan onze normen of ons vergelijkt met anderen. Je innerlijke criticus is, als hij behulpzaam is, het deel van jou dat ervoor probeert te zorgen dat je erbij hoort en dat je helpt je doelen te bereiken.
Maar onze innerlijke criticus is meestal niet alleen helpend. Het is vaak te sturend of te sterk. Het is dat deel van je dat je beschaamd en onwaardig doet voelen en je ertoe aanzet aspecten van jezelf te verbergen voor de rest van de wereld.
Wanneer de criticus hard wordt, vertelt hij je meestal dat je te lelijk, te dom, te dik bent of dat er iets fundamenteel mis met je is. Hij kan je ervan overtuigen dat niemand je echt leuk vindt, dat je het beter kunt opgeven en hij kan ervoor zorgen dat je de rest van je leven onder je deken in bed wilt blijven liggen. Als je criticus herhaaldelijk tegen je schreeuwt of je naar beneden haalt, kan het nodig zijn om met je innerlijke criticus te werken. Je vindt een oefening om met zelfkritiek te werken in de Oefen Bibliotheek.
Harde innerlijke critici zijn er vaak niet voor niets. Ze zijn vaak ontstaan als een poging om je te helpen met iets moeilijks om te gaan en je aan te passen aan je omgeving. Het is bijvoorbeeld gebruikelijk dat je worstelt met zelfkritiek als je gepest, geplaagd of bekritiseerd bent, of als je nooit erkend bent voor wie je bent.
Zulke pijnlijke herinneringen bevatten vaak giftige emoties die zo sterk en overweldigend kunnen zijn dat het niet zo gemakkelijk is om er tegenin te gaan of je ervan te overtuigen dat je goed genoeg bent. Wanneer we in Emotie Gerichte Therapie met zelfkritiek werken, proberen we in contact te komen met de pijnlijke emoties van schaamte en schuld. Vervolgens proberen we toegang te krijgen tot andere en meer adaptieve emoties, bijvoorbeeld assertieve woede om je te kunnen verzetten tegen je innerlijke criticus. Dit resulteert in het vermogen om compassie met jezelf te voelen in plaats van jezelf te bekritiseren. Dus, we werken eraan om in de moeilijke emoties te gaan om ze te veranderen.
We kunnen ook deze mooie film over zelfkritiek aanraden, gemaakt door psychologe Anne Hilde Vassbø Hagen.