19 augustus 2018

Emoties en het lichaam

In Westerse samenlevingen gebruiken we vaak een wat kunstmatige scheiding tussen lichaam en geest. Zelfs ons gezondheidszorgsysteem maakt een onderscheid tussen lichamelijke kwalen en ziektes enerzijds en gedachten, gevoelens en ervaringen anderzijds. Tegenwoordig weten we dat lichaam en geest veel meer verbonden zijn dan we denken in ons dagelijks leven. Dit is met name zo als het gaat om emoties.

De basis van onze emoties zijn biologische, neurologische en hormonale activaties die we ervaren als lichamelijke sensaties. Je kan bijvoorbeeld buikpijn hebben wanneer je je verdrietig voelt of onrust wanneer je bang bent en wanneer je blij bent, kun je een aangename warmte en kalmte voelen.

Omdat emoties sterk in het lichaam worden gevoeld, gebruiken we vaak dus ook lichamelijke mechanismen om ze te reguleren. De meeste mensen merken bijvoorbeeld dat ze zuchten wanneer ze emotionele pijn voelen, ze diep ademhalen of spieren in de maag aanspannen. Misschien heb je wel eens ervaren hoe vermoeiend het kan zijn om je tranen in te houden? Het is prima om af en toe je tranen in te houden, maar het kan je uitputten wanneer je nooit je emoties kan uiten. Als je veel onverwerkte emoties hebt en ze nooit uit, veranderen deze meestal in lichamelijke klachten, pijnen en ongemakken.

Het is niet ongewoon dat mensen die worstelen met veel pijnlijke gevoelens en deze nooit aangaan, lichamelijke klachten ervaren zoals een stijve nek en schouders, hoofdpijn, spanning in de kaak, buikpijn en problemen met de spijsvertering. Sommigen grijpen ook naar andere fysieke manieren om met hun gevoelens om te gaan, zoals alcohol, andere drugs, voedsel of overmatige lichaamsbeweging en dat kan dan weer schade aan het lichaam veroorzaken.

Het is belangrijk om te weten dat pijnlijke emoties op zichzelf nooit gevaarlijk zijn, hoewel het vermoeiend, angstaanjagend en overweldigend kan zijn. Het is meestal pijnlijker om helemaal geen emoties te hebben. Wanneer we in therapie met emoties werken gaat het vaak om het leren toestaan dat de moeilijke emoties aanwezig zijn. Vervolgens zoeken we goede manieren om ermee om te gaan of ze zelfs te veranderen. Dit vermindert meestal lichamelijke klachten.