19 augustus 2018

Emoties en het lichaam

In de westerse samenlevingen werken wij vaak met een enigszins kunstmatige scheiding tussen lichaam en geest. Zelfs in onze gezondheidszorg wordt een onderscheid gemaakt tussen wat lichamelijke kwalen en ziekte betreft en wat gedachten, gevoelens en ervaringen betreft. Tegenwoordig weten we echter dat het lichaam en de geest veel meer met elkaar verbonden zijn dan we in ons dagelijks leven lijken te denken. Dit geldt vooral als het om emoties gaat.

De basis van onze emoties zijn biologische, neurologische en hormonale activaties die we ervaren als lichamelijke gewaarwordingen. Bijvoorbeeld, als je verdrietig bent voel je buikpijn, als je bang bent voel je onrust door je hele lichaam, als je blij bent voel je een aangename warmte en kalmte.

Omdat emoties heel sterk in het lichaam worden gevoeld, volgt daaruit ook dat we vaak lichamelijke mechanismen gebruiken om ze te reguleren. De meeste mensen zullen bijvoorbeeld merken dat ze bij emotionele pijn zuchten, diep ademhalen of de spieren in de maag aanspannen. Misschien heb je wel eens ervaren hoe inspannend het kan zijn om je tranen in te houden? Hoewel het heel goed is om af en toe je tranen in te houden, kan het slopend zijn om emoties nooit te kunnen uiten. Als je veel onverwerkte emoties hebt en ze nooit kunt uiten, gaat dit meestal over in lichamelijke kwalen, pijnen en ongemak.

Het is bijvoorbeeld niet ongewoon dat mensen die met veel pijnlijke gevoelens worstelen en er nooit mee omgaan, last krijgen van stijve nek en schouders, hoofdpijn, spanning in de kaak, stumppijn, en problemen met de spijsvertering. Sommigen nemen ook hun toevlucht tot andere lichamelijke manieren om met gevoelens om te gaan, zoals alcohol, andere drugs, voedsel of overmatige lichaamsbeweging, die op hun beurt schade kunnen toebrengen aan het lichaam.

Het is belangrijk te weten dat het hebben van pijnlijke emoties op zich nooit gevaarlijk is, hoewel het vermoeiend, beangstigend en overweldigend kan zijn. Het is meestal pijnlijker om geen emoties te hebben dan ze wel te hebben. Als we in therapie met emoties werken, werken we vaak met het vermogen om moeilijke emoties toe te laten, en dan goede manieren te vinden om ermee om te gaan of ze zelfs te veranderen. Dit vermindert meestal lichamelijke kwalen.